Kazakistan’daki gezimi tamamladıktan sonra, Orta Asya’daki bir diğer bağımsız Türk devleti Kırgızistan’a geçmeyi planlamıştım. Kırgızistan ile Kazakistan’ın sınırdaş olması, bu iki ülkeyi arka arkaya ziyaret etmek için uygun şartları oluşturuyordu. Ben de öyle düşündüğüm için, Almati’den Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e geçtim. Otobüs yolculuğu bir hayli zaman kaybına yol açacağından, bu geçişi özel bir araçla gerçekleştirdim. Daha doğrusu Almati ile Bişkek arasında kendi aracıyla sürekli yolcu taşıyan biriyle anlaştım. Adı Ycen Gali. 70’li yaşlarda, babacan, düzgün biri. Türkçeyi gayet iyi konuşuyordu. Onun Toyota marka cipiyle yola çıktık. Araçta bizden başka bir kişi daha vardı. Kendisi Almati’de doktormuş; bir iş için Kırgızistan’a gidiyormuş. Yol boyunca aramızda güzel bir sohbet oldu. Sınırdan ise umduğumdan daha çabuk geçtik.Yaklaşık 4 saat süren (235 km) keyifli bir yolculuğun ardından Bişkek’e varmıştık. Ycen beni merkezin birkaç kilometre uzağında kalan Olive adlı otelime kadar bıraktı. Otele yerleşip biraz dinlendikten sonra, güzel bir restoranda yediğim keyifli bir akşam yemeği ile günü noktaladım.

İstanbul’a dönüşüm Bişkek’ten olacağı için bu kentteki gezimi son güne bırakmıştım. Onun öncesinde doğası muhteşem olan bu ülkenin Bişkek dışında kalan kırsal kesimini gezecektim. Bunun için Türkiye’deyken bağlantı kurduğum Tabiat Tur’la anlaştım. Acentenin sahibi Ulukman. Türkiye’de üniversite eğitimi almış bir genç. Ülkesine döndüğünde bu acenteyi kurup, Kırgızistan’ı keşfetmek isteyenler için turlar organize ediyor; özellikle de Türkler için. Ben de kendisine Issık Göl ve çevresinde üç gün sürecek bir tur yapmak istediğimi ve bunun için  Türkçe ya da İngilizce konuşabilen güvenilir birine ihtiyacım olduğunu söyledim. O kişi hem aracı kullanacak, hem de rehberlik yapacaktı. Sonuçta her şey planlandığı gibi gelişti ve ertesi gün Bişkek’ten rehber-şöförüm Bakıt ile birlikte yola koyulduk. Yol boyunca bana Kırgızistan ile ilgili oldukça yararlı bilgiler verdi.Türkçesi gayet iyi. Bir yandan onu dinlerken, bir yandan da etrafı dikkatle seyrediyordum. Ülkenin kuzeyinde yer alan Bişkek’ten, onun doğusunda kalan Issık Göl’e doğru yol alıyorduk. Bişkek’ten çıktıktan sonra manzara giderek güzelleşti. Sonunda meşhur Tanrı Dağlarının bir uzantısı olan Kırgız Ala (Ala-Too) dağlarıyla buluşmuştum. Şimdi dağlar ülkesi Kırgızistan’da bulunduğumu daha çok hissediyordum.

 

Genel Bilgiler     :
*Orta Asya’nın kalbindeki ülkenin Kazakistan, Çin, Özbekistan ve Tacikistan ile sınırı bulunuyor. Yedi bağımsız Türk Devleti’nden biri.
*Dağlık bir ülke. Dağlar ülke topraklarının neredeyse %75’ini oluşturuyor. Meşhur Tanrı Dağları’nın uzantıları bu ülke topraklarından geçiyor. Tanrı sıradağlarının (Tian Shan Dağları) en yüksek tepesi olan Pobeda Zirvesi Kırgızistan’da 7439 metreye ulaşıyor.
*Ülkenin yüzölçümü 199.990 km2.
*2018 yılı verilerine göre ülkede 6 milyon civarında insan yaşıyor. Genç bir nüfusa sahip.
Ülkede nüfusun %65 kadarını Kırgızlar oluştururken, farklı etnik gruplar arasında Özbekler ve Ruslar en büyük paya sahip. Onları Tatarlar, Kazaklar, Uygurlar ve Ukraynalılar takip ediyor.
* Başkent Bişkek.
*Ülkede Kırgızca ve Rusça konuşuluyor. Ayrıca Özbekçe ve Türkçe konuşan bir azınlık ta var.
*Nüfusun yaklaşık %80 kadarı Müslüman. Rus Ortodoks kilisesine bağlı Hıristiyanlar ise %17 kadar. Kalan azınlığı Budist, ateist ve diğerleri teşkil ediyor.
*Para Birimi Som (KGS).  1 Euro = 79 Som / 1 USD =69 Som (2018 Ekim değerleri)
*Türkiye’den +3 saat ilerde.
*Ülkeye girişte Türk vatandaşlardan vize istenmiyor. Otel rezervasyonu ile gidiş-dönüş uçak bileti yeterli.
*Kırgızistan’da karasal iklim hüküm sürer. Denize kıyısı olmayan bu dağlık ülkede kışlar soğuk ve sert geçer. Yazlar ise sıcaktır. Güneydeki alçak alanlarda sıcaklık bazen 40 derecelere yükselir.
*Çeşme suyu içilmiyor. Marketlerden ya da otelden kapalı şişe su temin edebilirsiniz.
*Kırgızların dünyaca ünlü yazarı, edebiyatçısı Cengiz Aytmatov, dünya edebiyatınaCemile” “Gülsarı” “Dişi Kurdun Rüyaları” “Yüz Yüze” gibi eşsiz eserler kazandırmıştır.

Kırgızistan’da Ne Zaman Gidilir  :

Kışların soğuk geçtiği bu ülkeye Haziran-Eylül arasındaki dönemde gitmek gerekir. Son-Köl ve Narin gibi rakımın 2000-3000’ler arasında olduğu ülkenin orta kısımlarına gitmek için ise Temmuz ve Ağustos ayları en ideal dönem olarak kabul edilirken, Issık Göl ve çevresine Eylül sonuna kadar gidilebilir. Ekim ayı ortalarında ben oradayken bir hayli soğuk bir hava vardı. Başkent Bişkek ise diğer yerlere göre nispeten daha iyi hava şartlarına sahiptir. Bu nedenle Mayıs-Haziran ve Eylül – Ekim dönemleri Bişkek’i gezmek için daha uygundur. Bu dönemde aşırı sıcak olmaz.

Yalnız kayak yapıyorsanız Kırgızistan’a kışın da gitmeyi düşünebilirsiniz. Bişkek çevresinde 10’dan fazla kayak merkezi bulunurken, Issık Göl yakınındaki Karakol’da bulunan en ünlü kayak merkezi yurt dışından her sene çok sayıda turisti çekmektedir.

Kırgızistan’a Nasıl Gidilir  :

THY’nin (Turkish Airlines) İstanbul’dan Bişkek’e her gün direk seferi var. Uçuş gidişte yaklaşık 5 saat sürerken; dönüşte bu süre 5 saat 45 dakika.
Ayrıca İstanbul’dan Bişkek’e Pegasus Airlines’ın direk uçuşuyla da ulaşabilirsiniz.
Eğer Kazakistan’dan Kırgızistan’a geçecekseniz, ya Air Astana’nın bir uçuşuyla, ya da benim de yaptığım gibi Almati –Bişkek arasında devamlı yolcu taşıyan bir tür dolmuş-taksi ile bunu gerçekleştirebilirsiniz. Eğer zamanınız varsa ve daha uzun süren bir yolculuğu göze alacaksanız, otobüsle de gidebilirsiniz. Tabii ödeyeceğiniz ücret çok daha düşük olur.

Kırgızistan’da Gezilecek Yerler :

* Bişkek
* Issık Göl
* Burana Kulesi – tarihi Balasagun şehri
*Çolpon-Ata
* Karakol
*Bökönbaev Köyü
* Narın
*Oş
* Son-Köl Gölü
* Köl-Suu Gölü
*Suusamır Yaylası
* Alay Vadisi

Kırgızistan Tarihi    :

Kırgız kabileleri geleneksel olarak Tanrı Dağları’nda göçebe olarak yaşamlarını sürdürmüş; yaşamları at üstünde geçmiştir.
19 yüzyılın ikinci yarısında Kırgızlar Çarlık Rusya’sının egemenliği altına girmiştir.
1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, Orta Asya’daki diğer Türk Cumhuriyetleri gibi Kırgızistan da bağımsızlığına kavuşmuştur.

Kırgızistan Bayrağı’nın Anlamı  :

3 Mart 1992’de kabul edilen Kırgızistan ulusal bayrağının üzerindeki güneşin 40 ışını, 40 Kırgız boyunu temsil ederken; güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü yani yurdu simgeler. Kırmızı zemin ise cesareti, barışı ve dürüstlüğü temsil eder.

Kırgızistan Ekonomisi :

Genelde tarım ve hayvancılığa dayalı bir ekonomi söz konusudur. Buğday ekimi yapılır. Ayrıca tütün, pamuk, şekerpancarı, patates ve çeşitli sebze ve meyveler yetiştirilir.

Hayvancılık çok gelişmiştir. Issık Göl çevresinde yol boyunca otlayan çok sayıda büyükbaş ve küçükbaş hayvan gördüm. Bir de çok fazla sayıda at vardı. Zaten Kırgız kültüründe atın çok önemli bir yeri var. Ülkede yarış atları da yetiştiriliyor. İran ve Arap ülkelerine kuzu ve dana eti ihracatları var.

Sanayi olarak ülkede çimento, tekstil ve gıda sanayilerinin gelişmiş olduğunu söyleyebiliriz. Şu anda ülkede üretilen araba olmasa da, yakın zamanda Koreliler Hyundai markasıyle Kırgız pazarına girebilirler. Bununla ilgili görüşmeler yapılıyormuş.

Turizm ülkede yeni yeni gelişmekte olan bir sektör. Ülkeyi ziyaret eden gezginler olsa da, Kırgızistan’daki doğal güzelliklerin farkında olmayan çok sayıda insan var. Kısacası bu ülke keşfedilmeyi bekliyor. Kısa bir sürede gördüklerim ve yaşadıklarımdan sonra bunu fazlasıyla hak ettiğine inanıyorum.

Issık Göl ve çevresi turistlerin en çok ilgi gösterdiği yerlerin başında geliyor. Zaten ben de zamanımı bu bölgede değerlendirmeyi uygun gördüm. Yalnız Narın, Son-Köl Gölü gibi başka güzel yerlerinin de olduğunu biliyorum. Ekim ayında hava şartları açısından buraya gitmek zor olacağından, bir başka gelişimde özellikle Temmuz ayında burayı ziyaret etmeyi planlıyorum.

Avrupalı turistler Kırgızistan’a daha çok trekking, dağcılık ve at binmek için geliyorlarmış. İlkbaharda başlayan dağ tırmanışları sonbahara kadar devam ediyormuş. Ayrıca rehberim Karakol çevresinde birçok kayak merkezi olduğunu ve kışın buraların turistler tarafından ilgi gördüğünü söyledi.

İthalatının büyük kısmını Rusya, Çin ve Kazakistan ile yaparken, ihracat partnerleri arasında Rusya, Kazakistan, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri, Özbekistan gibi ülkeleri sayabiliriz.

Türkiye ile karşılaştırıldığında burada hayat kısmen daha ucuz. Kişi başına düşen gelir 2200 USD civarındadır.

Kırgızistan’da Yeme-İçme  :

Kırgız mutfağı ağırlıklı olarak et yemeklerinden oluşur. Bu ülkede kuzu, koyun, dana ve at eti tüketilir. At eti genellikle düğün, cenaze, yıldönümü gibi çok sayıda insanın katıldığı özel günlerde servis edilir. Kazakistan’da ilk kez denediğim at etinin lezzetini beğenmiştim. Zaten iki ülke mutfağı arasında büyük benzerlikler var.
Şaşlık, beşparmak, lagman, ganfan ve pilav Kırgızistan’da en çok tercih edilen yemeklerin başında geliyor. Beşparmak ülkenin en sevilen milli yemeği olup, at ya da koyun etiyle hazırlanıyor. Adını elle yeme özelliğinden almış.
Şaşlık şişe geçirilmiş iri koyun etlerinden yapılıyor. Türk mutfağındaki kuzu şişle büyük benzerlik gösterir.

Kırgızistan’daki UNESCO Dünya Mirasları  :
*Sulaiman-Too Sacred Mountain
*Silk Roads : the route Network of Chang’an Tianshan Corridor
*Western Tien-Shan

 

Write A Comment

error: