Dünyanın en yüksek sıradağları Himalayalar’ın gölgesinde kalmış bu gizemli ülke her zaman ilgimi çekmiştir. İnsanı etkileyen doğal güzelliklerinin yanı sıra, çok sayıda tanrı ve tanrıçanın mekan tuttuğu büyülü bir diyardır burası. Zaten gizemi de oradan gelir. Ayrıca tarih boyunca Çin ve Hindistan gibi iki büyük uygarlık arasında bir geçiş noktası olmuştur. Ama zaman içinde ticaret yollarının değişmesi ve bunun neticesinde ekonomideki eski canlılığın sona ermesiyle, günümüzde Nepal az gelişmiş yoksul ülkeler arasında yerini almıştır. Fakat yoksul olmasının yanı sıra halkı son derece gururlu ve mutludur bu ülkenin. Tüm fakirliğine rağmen, Nepal kesinlikle görülmesi ve hissedilmesi gereken bir ülkedir. İşte ben de bu ülkeyi keşfetmek ve halkını yakından tanımak için Nepal’i programıma aldım. Hindistan’ı gezdikten sonra, Yeni Delhi’den bindiğim Air İndia ile bir zamanlar dünyanın “aşk ve barış merkezi” kabul edilen ülkenin yolunu tuttum.
Genel Bilgiler :
*Kuzeyinde Tibet (Çin Halk Cumhuriyeti), güney, doğu ve batısında Hindistan ile çevrilidir.
*Nepal dağlık bir ülkedir. Everest başta olmak üzere, dünyanın en yüksek on zirvesinden 8 tanesi Nepal’de. Everest 8848 metre.
*Ülkede 27 milyon civarında insan yaşar. Genç bir nüfusa sahip Nepal halkının neredeyse yarısı 20 yaşın altındadır.
*Yüzölçümü 147.181 km2.
*Başkent Katmandu. Rakım 1350 metre.
*Resmi dili Nepali (Hint-Avrupa dil ailesinden).Ülkede 100’ün üstünde etnik grup yaşıyor ve birçok farklı dil konuşuluyor. Newari veTibetçe çok yaygın. Bunun dışında hemen hemen herkes İngilizce konuşuyor.
*Resmi din Hinduizm. Halkın %90 kadarı Hindu. Diğer kalanların çoğu Budist. Biraz da Müslüman var. Sonuçta burası dinlerin iç içe geçtiği, Hinduizm ile Budizmin kaynaştığı bir ülke.
*Para birimi Nepal Rupisi (NPR)
2014’de 1 USD = 98 NPR / 1 € =134 NPR idi. 2018’de 1 USD = 113 NPR / 1 € =128 NPR
Havalimanı ve otellerde kurlar düşük. Katmandu’daki Thamel semtinde para bozurabileceğiniz çok sayıda döviz bürosu bulunuyor. Bu yüzden havalimanında sizi kısa bir süre idare edecek kadar küçük bir miktar bozdurun.
*Nepal Türk vatandaşlarına vize uyguluyor. Yalnız vizeyi havalimanında ilgili formu doldurarak kolayca, kısa sürede alabiliyorsunuz. Bir de yanınızda vesikalık bir fotoğraf bulundurmanız gerekiyor. Vize ücreti kalacağınız gün sayısına göre değişiyor. Benim gittiğim 2014 yılında 15 günlük vize için 25 USD ödemiştim.Bunun yanı sıra İstanbul’daki konsolosluktan da vizeyi temin edebilirsiniz.
*Türkiye’den 2 saat 45 dakika ilerde.
*Çeşme suyu ve açık su kesinlikle kullanmayın. Kapalı şişe su satın alın ve kapağını siz açın. Dişlerinizi bile bu suyla fırçalayın.
Nepal’e Ne Zaman Gidilir :
Ekim ve Kasım Nepal’e gitmek için en uygun aylardır. Bu iki ayda tam bir bahar havası yaşanır; özellikle de kasım ayında. Dağlardaki görüş açıklığının yüksek olması nedeniyle, trekking için de idealdir. Buna hava şartlarının uygun olması nedeniyle Şubat-Nisan dönemini ilave edebiliriz.
Buna karşın Mayıs’dan itibaren sıcaklık artar. Toz fırtınaları rahatsızlık verebilir. Haziran-Eylül arasındaki dönem ise Muson yağmurları yüzünden kesinlikle önerilmez.
Nepal’e Nasıl Gidilir :
Türk Hava Yolları’nın (THY) İstanbul’dan Nepal’in başkenti Katmandu’ya direk seferi var. Uçuş süresi yaklaşık 7 saat.
Bunun yanı sıra Qatar Airways’in Doha aktarmalı uçuşunu da tercih edebilirsiniz.
Bir de benim yaptığım gibi önce Hindistan’ın kuzey kısmını gezip; daha sonra başkent Yeni Delhi’den Katmandu’ya Air India ile uçabilirsiniz. Uçuş yaklaşık 1,5 saat sürüyor.
Nepal’in Tarihi :
*Nepal’e ilk yerleşenler Tibet’ten gelen Moğollar ve Kuzey Hindistan’dan gelen Hint-Ari halkları olmuş. Sonraki göç dalgalarıyla Bihariler, Taruar, Tamanglar ve Newarlar gibi azınlık topluluklar da Nepal nüfusu içinde yerini almış.
*2008 yılına kadar Nepal dünyanın tek Hindu Krallığı imiş. Anayasal monarşiyle yönetiliyormuş. 2008’den sonra ise ülkede Cumhuriyet ilan edilerek çok partili siyasi hayata geçilmiş. Artık kral yok. Günümüzde Nepal’de Federal Demokratik Cumhuriyet rejimi hakim.
*Nepal deprem bölgesinde bir ülke. Eskiden birçok depremin yaşandığı bu ülkede, en son 2015 yılının nisan ayında başkent Katmandu’da 7,8 şiddetinde yaşanan büyük depremde birçok bina yıkılmış ve çok sayıda kişi de hayatını kaybetmiş.
Nepal’in Ekonomisi :
Günümüzde Nepal dünyanın az gelişmiş ve fakir ülkelerinden biri. Nüfusun dörtte bir kadarı fakirlik sınırının altında yaşamını sürdürüyor. Ülkede işçilik oranı oldukça yüksek. Çalışmayan insanların hiçbir güvencesinin olmadığını söyleyebiliriz.
Halkın çok büyük kesimi tarımla uğraşıyor. Ülkenin büyük kısmı dağlık olduğundan, tarım alanları ülke topraklarının beşte biri kadar. Özellikle dağlık alanlarda teraslı tarım yapılmaktadır. Katmandu Vadisi, Nepal’in en verimli bölgelerinden biri. Bu vadide pirinçten buğdaya, tütünden patatese kadar çeşitli ürünler yetişiyor. Nagarkot’a giderken buğday ve çeltik tarlaları gördüm. Ayrıca mercimek, arpa, mısır, şekerkamışı, jüt, çay ve elma başta olmak üzere çeşitli meyveler ve sebzeler yetiştiriliyor.
Ülkenin sanayisi zayıf. En önemli sanayi dalı tekstil. Bunun dışında tuğla, çimento, kimyevi maddeler, şeker, sigara, sabun ve alkollü içkilerin üretimi gibi sanayi dalları mevcut. Ayrıca küçük el işleri (ahşap ve metalden yapılma) yaygın.
Ülkede son yıllarda iletişim sektörü ve internet ortamı giderek gelişiyor.
Turizm ülkenin en önemli gelir kaynaklarından biri. Bu ülkeye çok sayıda Batılı turist geliyor. Bunların bir kısmı Katmandu, Bhaktapur, Pokhara Nagarkot gibi önemli şehirleri gezmek için gelenler. Bir kısmı da trekking ve dağ tırmanışları için geliyor. Özellikle trekking birçok turistin ülkeye gelme sebebi.
Nepal’de Alışveriş :
Nepal’de satın alınabilecek çok şey var. Bunların başında çeşitli takılar geliyor. Değerli ve yarı değerli taşlardan yapılmış takılar(bilezikler, kolyeler, çeşitli aksesuarlar gibi….) göz alıcı.Yarı değerli taşların çoğu Nepal’den geliyor. Mercan, lapis, turkuaz gibi taşlar ise Hindistan ve Tibet’ten ithal ediliyor. Katmandu bir takı cenneti.
Takıların dışında buradan yün halılar, kilimler, çok güzel yün kazaklar, atkılar, şallar, tahtadan oyulmuş masklar, ufak tefek hediyelikler ve çeşitli baharatlar satın alabilirsiniz. Paşminalar da ilgi gören hediyelikler arasında.
Alışverişte pazarlık yapabilirsiniz. Yalnız çok abartmamak kaydıyla; makul bir fiyata kadar indirebilirsiniz. Elbette bu alışveriş yapacağınız dükkana göre de değişen bir durum. Bir de Nepal pahalı bir ülke değil. Uygun fiyatlara hediyelikler bulabiliyorsunuz.
Nepal’de Yeme – İçme :
Nepal’in milli yemeği mercimek, pirinç ve baharatlı sebzeyle yapılan Dal Baat Tarkari. Nepalliler tarafından sıkça yeniyor; neredeyse her öğünde.
Newari (Katmandu Vadisi’nin yerlilerine verilen ad) mutfağına has yemekler ise oldukça lezzetli. Bunların başında Momoşa geliyor. Yak (Tibet sığırı) etiyle doldurulmuş hamur topaklarından oluşuyor. Nevariler eti çok seviyor. Bufalo ve keçi eti yaygın olarak yemeklerde kullanılıyor.
Nepal mutfağında Hint yemekleri de var. Bunlardan biri Tandoori adı verilen baharatlı tavuk eti.
Bir de Nepal komşusu olan Tibet’in mutfağından fazlasıyla etkilenmiş. Burada Tibet mutfağına ilişkin birçok lezzete rastlanıyor. Et ve sebzeyle yapılan bir tür mantı olan Momo bunlardan biri.
Nepal turistlerin ilgi gösterdiği bir ülke olması nedeniyle, burada birçok ülke mutfağına has yemeklerin pişirildiği restoranlar var.
Everest ve Gorkha Nepal’de en çok içilen yerel biralar. Bir de Tibet birası Chang var. Bunların dışında ithal biralar da mevcut. Rakşi ise Nepal’in geleneksel içkisi. Küçük yassı kaplarda sunulan bir çeşit rom.
Çay ulusal içkileri. Çayı sütle karıştırarak içiyorlar.
Nepal Halkı :
Nepal güleryüzlü, hoşgörülü, iyi niyetli ve gururlu insanların ülkesi. Tüm yoksulluklarına rağmen her zaman gülümseyebiliyorlar. Fotoğraflarının çekilmesine hiç tepki göstermiyorlar; aksine gülümsüyorlar. Bu durumda onlara “namaste” deyip gülümseyerek karşılık vermek gerekiyor.
Namaste :
Nepal’de bulunduğum süre içinde bu sihirli sözcüğü sürekli duydum. Nepal’de en çok duyulan kelime bu. Önce iki elin avuç içleri birleştiriliyor; başparmakların uçları çeneye değerken, baş hafifçe öne doğru eğiliyor ve tam o sırada gülümseyerek “ namaste” deniyor.
Yanıtının gülümseyerek, son derece içten bir şekilde “namaste” olarak verilmesi gerekiyor. Bu kelime karşısındaki kişiyı bir tür saygıyla selamlama, ona merhaba, günaydın ya da ayrılırken hoşçakal demek oluyor.
Nepal’de Gezilmesi Gereken Başlıca Yerler :
*Katmandu Vadisi’nin birbirine yakın 3 şehri Katmandu – Patan ve Bhaktapur
*Trekking, doğa yürüyüşleri, dağ tırmanışları, yamaç paraşütü gibi çeşitli etkinlikler için Pokhara
*Himalayaları seyretmek için Nagarkot
*Buda’nın doğum yeri ve budizmin beşiği Lumbini
Nepal’deki UNESCO Dünya Mirasları :
*Kathmandu Valley
*Sagarmatha National Park
*Chitwan National Park
*Lumbini, the birth place of the Lord Buddha