Bugüne kadar Küba’ya 2009-2012 yılları arasında tam beş kez gitme fırsatı buldum. Bu seyahatlerden ilki benim için Küba’yı keşfetme gezisi oldu. Eşim ve kızımla birlikte on iki gün boyunca adanın bir ucundan diğerine gezdik. Daha sonraki gidişlerimde ise acentelerin organize ettiği turlarda rehberlik ve tur liderliği yaptım. Hatta birinde 1 Mayıs kutlamalarında burada bulunmanın heyecanı ve çoşkusunu yaşadım. Ama yine de Küba’ya doyamadım. Şimdi bana bir kez daha Küba’ya gitmek ister misin diye sorsanız, cevabım kesinlikle evet olur. Özellikle insanlarını çok sevdiğim bu ülkede kendimi hep evimdeymişim gibi hissettim. Bu ülke beni bir mıknatıs gibi hep kendine çekti. Hatta şimdi bile çekmeye devam ediyor. Niyetim önümüzdeki bir iki yıl içinde Küba’ya bir kez daha gidebilmek. Gitmişken ona pek de uzak olmayan, merak ettiğim bir diğer tropikal ada Jamaika’yı da gezmek. Umarım bu hayalimi de gerçekleştiririm.
Küba’daki gezilerime hep başkent Havana’dan başladım. Trinidad, Pınar del Rio, Varadero birkaç kez gitme fırsatı bulduğum şehirlerdi. Adanın diğer ucunda bulunan Küba’nın ikinci büyük kenti Santiago de Cuba ile Cienfuegos, Camaguey ve Che’nin anıtsal mezarının bulunduğu Santa Clara’ya da ikişer kez gittim. Tüm bu gidişlerim zaman içerisinde bana Küba’yı, insanlarını ve onların yaşantılarını daha iyi tanımama, anlamama yol açtı.
Genel Bilgiler :
*Karayipler’deki en büyük tropikal ada olan Küba, Florida’ya sadece 180 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Kuzey ile Güney Amerika arasındaki konumu nedeniyle “Körfezin Anahtarı” olarak biliniyor.
*Küba esas itibariyle düz bir ülke; geniş ve verimli ovalarla kaplı. Ülkede sadece birkaç küçük sıradağ mevcut.
*Ülkenin resmi adı Sosyalist Küba Cumhuriyeti
*Yüzölçümü 110.860 km2 (Türkiye’nin 1/7si)
*Nüfusu 12 milyon civarında. Genç bir nüfusa sahip.
*Başkent Havana
*Santiago de Cuba, Varadero, Trinidad, Santa Clara, Camaguey, Cienfuegos, Pınar del Rio, Bayamo, Baracoa diğer önemli şehirleri arasında.
*Eski bir İspanyol sömürgesi olan Küba’da İspanyolca konuşuluyor.
*Hıristiyan nüfusun çoğunluğu Katolik mezhebinden (%85 kadar) , Protestanlar azınlıkta. Ama Fidel Castro’nun liderliğindeki sosyalist rejimle birlikte dine verilen önem oldukça azalmış durumda.
*Küba halkı yüksek derecede ırksal karışıma sahip. Nüfusun hemen hemen yarısını Melezler (Mulattolar) oluşturuyor. Diğerlerini ise sırasıyla Beyazlar, Afrika kökenli Siyahlar ve çok azını da (çoğunluğu Çinliler) Asyalılar meydana getiriyor.
*Küba’daki siyasi rejim Sosyalist Cumhuriyet. Küba’da siyasi hayat ve siyasi kurumlar 1976 Anayasası ile düzenlenmiş. En üst organ olan Parlamento halk tarafından 5 senede bir seçiliyor. Tek parti olan Küba Komünist Partisi Birinci Sekreteri Fidel Castro’nun kardeşi Raul Castro’dur. Bilindiği gibi Fidel Castro 2016’da ölmüştü. Raul Castro’nun görevi bırakmasının ardından, 2018’de Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel olmuştur.
*Türkiye Küba’dan 8 saat ilerde.
*Bordo pasaporta sahip olanlar Küba’ya girebilmek için vize almak zorundalar. Ankara’daki Küba Büyükelçiliği’nden 30 günlük tek giriş-çıkışlı vizeyi kolayca birkaç gün içinde alabiliyorsunuz. Bunun için Schengen vizesi gibi fazla bir evrağa da gerek yok.
*Çeşme suyu içilse de, tadı oldukça kötü. Bu yüzden kapalı şişe su kullanın. İki tip su var:Agua con gaz (gazlı su), agua natural (normal, bildiğimiz su).
*Küba son derece güvenli bir ülke. Bugüne kadar ki gidişlerim sırasında en ufak bir olumsuzluğa rastlamadım. Ama yine de özellikle akşam saatlerinde üzerinizde fazla para, kredi kartı taşımamanızı öneririm.
*Tropikal bir iklime sahip. İki dönem var; kuru dönem, yağmurlu dönem. Mayıs-Kasım ayları arası yağmurlu dönem. Sıcaklık ta bu aylarda giderek artıyor; özellikle de Temmuz ve Ağustos da. Aralık-Nisan ayları arası ise kuru dönem. Bu ayları Küba’yı ziyaret etmek için ideal. Bu arada adanın doğusunun batısına oranla daha sıcak olduğunu söyleyebilirim.
*Küba’ya Ne Zaman Gidilir :
Küba’ya gitmek için en uygun dönem Aralık-Nisan ayları arasındaki dönemdir. Hem yağmur ihtimalinin çok az olduğu ve hem de havanın aşırı sıcak ve nemli olmadığı bu dönem Küba’da yüksek sezon olarak kabul edilir. Turistlerin yoğun olarak Küba’yı ziyaret ettiği bu aylarda, otellerde doluluk oranı yüksektir. Bu nedenle çok önceden rezervasyon yaptırmak gerekir.
Mayıs ayından itibaren sıcaklık yükselmeye başlar. Temmuz ve Ağustos ayları hem çok sıcak, hem de yağışlı olduğundan önerilmez. Ekim de ise fırtına olma ihtimali bir hayli fazladır.
Küba’ya Nasıl Gidilir :
Küba’ya giden birçok havayolu şirketi var. Ben bugüne kadar bir gidişim hariç, Air France ile uçtum. İstanbul’dan Paris aktarmalı olarak uçan Air France’dan hep memnun kaldım. Hemen hemen 10 saat süren uçuş sonrası akşamüstü saatlerinde Havana’nın Jose Marti Uluslararası Havalimanına iniyorsunuz. Havalimanı Havana’nın yaklaşık 17 km kadar güneyinde. Buna alterrnatif olarak KLM’in Amsterdam aktarmalı uçuşlarına bakabilirsiniz.
Küba’da Şehir İçi Ulaşım Araçları :
Küba’da şehir içinde bir yerden bir yere ulaşmak için birçok ulaşım aracından yararlanabilirsiniz. Bunlardan kısaca bahsedelim.
*Bicitaxi : Şöförün pedal çevirdiği bisiklet taksi kentteki kısa mesafeler uygundur. Ücreti diğer ulaşım araçlarına göre düşüktür. Örneğin Eski Havana’dan Vedado semtine yaklaşık 25-30 dakikalık bir sürede gidebilirsiniz.
*Cocotaxi : Bicitaxinin motorlusu olup, kabinli sarı renktedir. Orta uzunluktaki mesafeler için uygundur. Üstü kapalı arka bölümde iki kişi oturabilmektedir.
*Resmi Taksi : Kentteki uzun mesafeler için taksi gerekmektedir. Resmi taksilerin hepsinde taksimetre mevcuttur. Klimalı, iyi durumda olan ve güvenilir taksilerdir. Panataxi- Turistaxi-Taxi OK gibi üç ayrı şirkete bağlı taksi vardır.
*Özel Taksi : Bunlar izinsiz taksicilik yapan kişilerin özel araçlarıdır. Taksimetreleri yoktur. Genelde resmi taksilerden daha fazla para isterler. Bu yüzden pazarlık yapmanız gerekir.
*Amerikan Arabaları : 1950’li yıllardan kalma Amerikan arabalarına Küba’da her yerde rastlanır. Devrim öncesinde zenginlere ait olan bu arabaları günümüzde kiralayıp Havana’da gezebilirsiniz.
*Camello : Camello yani deve diye adlandırılan, eski TIR’lardan bozma bu otobüslere ilk kez Santiago de Cuba kentinde rastlamıştım. Kübalılar otobüsü tıka basa doldurmuştu. Söylendiğine göre 200 kişi taşıyabiliyorlarmış. Hatta genelde kapasitelerinin üstünde bile yolcu aldıkları söyleniyor.
Küba’da Para Bozdurma :
Küba’da iki para birimi geçerli. Biri Kübalıların kullandığı Küba Pesosu (CUP). Diğeri ise turistlerin kullandığı Konvertible Küba Pesosu (CUC). 2019’da 1 USD = 1 CUC ve 1 Euro = 1,145 CUC değerlerine sahipti.
Yanınızda götürdüğünüz dolar ya da euronuzu CADECA adı verilen resmi döviz bürolarında, bankalarda, havalimanında ya da Havana Libre, Nacional Hotel gibi beş yıldızlı otellerde bozdurabilirsiniz. Cadecalara birçok yerde rastlanıyor. Örneğin Eski Havana’daki Obispo caddesinde iyi kur veren bir cadeca var. Ayrıca banka olarak ta, Eski Havana’daki Banco de Credito y Commercio ile Miramar’daki Banco Metropolitan’ı önerebilirim. Para bozdururken %10 komisyon ödüyorsunuz.
Küba İle İlgili Tespitler :
*Samimi, sıcak, neşeli, konuşkan, güler yüzlü, saygılı, misafirperver, onurlu insanlar.
*Giyimlerine dikkat ediyorlar. Oldukça temiz insanlar.
*Fotoğraflarının çekilmesinden hoşlanıyorlar. Bu yüzden fotoğraflarını çekerken bir sorun yaşamıyorsunuz. Yalnız bazılarının bundan para beklentisi olduğunu söyleyebilirim.
*Son derece kültürlü insanlar. Latin Amerika ülkeleri içinde en eğitimli uluslardan biri. Okur-yazarlık oranı ise günümüzde neredeyse yüzde yüze ulaşmış durumda.
*Eğitim hizmetleri gibi sağlık hizmetleri de herkese ücretsiz olarak sunuluyor. Bu Küba sosyalizminin bir başarısı. Devrim sonrası Küba sağlık alanında büyük ilerleme kaydetmiş. Hastanelerin, eğitimli ve başarılı doktorların sayısı hızla artmış. Sağlık hizmetleri o kadar gelişmiş ki, başka ülkelerden tedavi olmak için Küba’ya gelen insanlar var. Bunlardan biri de ünlü futbolcu Maradona’ydı. Futbolu bıraktıktan sonra kalbinden geçirdiği rahatsızlık dolayısıyla Küba’da iki yıl tedavi görmüştü.
*Kübalıların hayatında müzik ve dansın önemli bir yeri var. Gündüz olsun, akşam olsun özellikle başkent Havana’nın sokaklarından müzik eksik olmuyor. En küçük yerleşimlerde bile dans kulüpleri var. Burası salsa, rumba, mambo ve çaçaçanın doğduğu yer.
*Genç bir nüfusa sahip olan bu ülkede çocuklara çok önem veriliyor. Küba’da doğan her çocuk doğduğu andan itibaren devletin gözetimi altında oluyor. Eğitim, sağlık harcamaları üniversiteyi bitirene kadar devlet tarafından karşılanıyor. Son derece bakımlılar ve giysileri tertemiz.
Küba Tarihine Damga Vurmuş Kişiler :
Her ülkede olduğu gibi Küba’da da adını altın harflerle bu ülke tarihine yazdırmış çok önemli kişiler vardır. Bunlardan kısaca bahsetmek isterim.
*Fidel Castro : Bugün hayatta olmayan Kübalıların büyük lideri Fidel, Batista rejimine karşı savaş başlatan ve 1 Ocak 1959 tarihinde de Küba Devrimini gerçekleştiren kişidir.
*Ernesto Guavara(Che) : Arjantinli burjuva bir ailenin oğlu olan Ernesto, Fidel’in cesur yoldaşıdır. Kendisine yoldaş anlamına gelen “Che” diye hitap edilir. Devrime büyük katkısı olan bu efsanevi gerilla, 1967’de Bolivya’da pusuya düşürüldükten sonra kurşuna dizilerek öldürülmüştür. Sadece Kübalıların değil, dünyada hayranlık duyulan bir kişiliktir.
*Jose Martin :1853-1895 yılları arasında yaşamış olan José Martin, tüm Kübalılar için tarihi bir kişiliktir. Reform hareketinin öncüsüdür. Hayatının en önemli yanlarından biri İspanyollara karşı 1895’te Bağımsızlık Savaşı’nı yönetmesi olmuştur. Küba’nın bu milli kahramanı, İspanyollara karşı savaşta, daha silahını bile çekemeden ensesinden aldığı bir kurşunla vurularak can vermiştir.
*Carlos Manuel de Cespedes : 1868’de İspanyollara karşı girişilen ilk bağımsızlık Savaşı’nın kahramanıdır. Kübalılar tarafından çok sevilen Cespedes, köleleri serbest bırakarak köleliğe karşı mücadele vermiştir.
*Camilo Cienfuegos : Fidel ve Che’nin ardından, Küba’nın en ünlü devrimcisidir. Fidel ve Che ile birlikte Batista yönetimine karşı mücadele vermiştir.
*Küba’nın Ekonomisi :
Yıllarca Amerikan ambargosunun zorluklarını yaşamış olan Küba, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra ise ekonomik bakımdan büyük sıkıntı yaşamış. Ekonomisi nikel, tütün, şeker gibi belli sayıda malların ihracatına bağlı kalmış. Daha sonraki yıllarda ise turizm ülke ekonomisi için öncelikli hale gelmiş. Bugün de turizm ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip. Küba her zaman turistlerin ilgisini çeken bir ülke olmaya devam ediyor. Turistler içinde Kanadalılar başı çekiyor. Onları Ruslar, Almanlar, İtalyanlar izliyor. Türkler de son yıllarda Küba’ya büyük ilgi duyuyorlar.
Küba son derece bereketli topraklara sahip bir ülke. Küba’nın yetiştirdiği başlıca tarım ürünleri arasında tütün, şeker kamışı, kahve, pirinç, fasulye, kakao, patates, narenciye sayılabilir. Ayrıca muz, mango, papaya, ananas, Hindistan cevizi gibi tropikal meyveler bolca üretilmektedir. Balık ve deniz ürünleri de, Küba’nın başta gelen ihracat kalemleri arasındadır.
Gelişmiş sanayi dalları arasında şeker, ilaç, çimento, dokuma, konserve bulunmaktadır. Nikel üretiminde dünyada önemli bir yere sahiptir. Petrol çok az çıkmaktadır. Bu yüzden ihtiyacının önemli bir kısmını Venezüela’dan ithal etmektedir.
Küba ekonomisi geçmiş yıllarda Amerikan ambargosunun zorluklarını yaşamıştır. Sonrasında Sovyetler Birliği ve ona bağlı ülkelerin desteğinden faydalanmıştır. Ama 1990’da Sovyetler Birliği’nin dağılması ardından, büyük ekonomik sıkıntılar ve yokluklarla boğuşan Küba’nın ekonomisine günümüzde en büyük katkıyı turizm yapmaktadır. Ayrıca Küba dünyanın en büyük tütün üreticilerinden biri olup, yurt dışına önemli miktarda puro ihraç etmektedir. Bilindiği gibi Küba puroları dünyaca meşhurdur. Bunun dışında dünyanın en büyük şeker üreticilerinden biridir.
*Küba’da Alışveriş :
Küba’dan alınacak şeylerin başında puro gelir. Küba puroları dünyanın en iyisidir. En iyi puro markası Cohiba Madero 5. Diğer markalar arasında Montecristo, Romeo Julietteve Fuente var.
Küba deyince akla gelen ilk içki, ülkenin milli içkisi olan romdur. İlk Küba romu Havana Club. 1898’de yaratıldığında, Havana’daki bir gece kulübünden adını almıştır. Bunun Anejo 7 yıllık olanını tercih edin.
Ahşap heykeller, anahtarlıklar, tişörtler, el örgüsü masa örtüleri, biblolar, dantel bluzlar, Küba müzikleri üzerine CD’ler, tablolar, magnetler, Küba’dan alınabilecek hediyelik eşyalar arasındadır.
Ülke para birimi olan bir peso (CUC) resmi kurda bir dolara eşit olduğundan, Küba turistler için hiç de ucuz bir ülke değildir. Ayrıca Küba pek de pazarlık yapılan bir ülke değildir. Yalnız bazı hediyelik eşya satan dükkanlarda fiyatları şişirdikleri oluyor. Bu yüzden pazarlık yapmayı deneyebilirsiniz.
Küba’da Yeme – İçme :
Öncelikle bugüne kadar çok sayıda ülkede yemek yemiş biri olarak, Küba mutfağının çok çeşitli yemeklerden oluşan zengin bir mutfağa sahip olduğunu söyleyemem. Bu konuda büyük bir beklenti içinde olmayın. Ama buna karşın ülkede lezzetli yemek yiyebileceğiniz restoranlar mevcut. Ayrıca şık restoranlarda fiyatlar da Avrupa ülkelerini aratmayacak düzeyde.
Kübalıların başlıca yemeği tavuktur. Tavuk dışında domuz eti de çok yenir. Ana yemek çoğu zaman yanında pilav ya da kızarmış patates ile servis edilir. Sebze çoğu zaman yoktur.
Bir ada ülkesi olan Küba’da balık ve deniz ürünleri de bolca tüketilir. Deniz ürünlerinin başında istakoz gelir. Bu nedenle buraya kadar gelmişken, eğer seviyorsanız istakozun tadına bakmalısınız.
Bunların dışında siyah fasulye, mısır, patates, tropikal meyveler çok tüketilen gıdalardır. Tropikal meyvelerin başında muz gelir. Kızarmış muz bir sebze olarak da menülerde yer alır.
Şık restoranlarda fiyata %10 servis ücreti ilave edilir. Bazı restoranlarda ödemelerinizi dolar ya da euro ile ya da kredi kartı ile yapabilirsiniz.
Uygun fiyata ve hızlı bir şekilde yemek yemek isteyenler için, fast food türü yiyecekler, parça pizza, sandviç, tavuk ile kızarmış patates bulabileceğiniz mekanlar da var.
Restoranlarda en çok içilen içkilerin başında bira gelir. En çok içilen biraların başında Bucanero gelir. Daha hafif olup, çok tercih edilen bir diğer bira ise Cristaldir. Restoranlarda ve barlarda en çok bu ikisi bulunur. Ayrıca Hatuey, Mayabe gibi başka markalar, Carlberg gibi ithal biralar da var.
Küba içki yönünden zengin bir ülkedir. Sıcak ve nemli bir iklime sahip bu ülkede, insanın içini serinleten ve içimi son derece hoş olan Mojito çok tercih edilir. Rom buz, şeker, limon suyu ve taze nane yapraklarıyla hazırlanan bu içkiyi, Amerikalı romancı Ernest Hemingway başta olmak üzere, ünlülerin de uğrak yeri olmuş Havana’daki La Bodeguita del Medio adlı barda denemenizi öneririm.
Küba’da popüler olan bir diğer içki Pina Colada. İçine rom, Hindistan cevizi yağı, ananas suyu ve buz konarak hazırlanan içimi hoş bir kokteyl. Küba’da deneyebileceğiniz bir diğer içki ise Cuba Libre. Rom, cola, limon suyu ve buz konarak hazırlanıyor.
Küba kahvesinin tadı güzeldir. İtalyan kahveleri gibi serttir. Küçük fincanda servis edilir.
Eğer dondurma yemek isterseniz, Vedado semtinin 23.caddesi diye bilinen La Rampa üzerindeki Coppelia, önünde uzun kuyruklar olan kentteki tek dondurmacıdır.
